FODMAP Diyeti

FODMAP diyeti, yaygın olarak sindirim problemi olan kişiler tarafından yapılır. Diyette bazı karbonhidrat gruplarının sindirim esnasında emilimini azaltma hedefi vardır. Belirli yiyeceklerin tüketiminin sınırlanması sonucu, gastrointestinal semptomların da azalması amaçlanır. Bazı besinlerin insanlarda yol açtığı kabızlık, şişkinlik, ishal ve karın ağrısı semptomlarını düzelten diyete, bir sağlık uzmanının kontrolünde başlanır. Diyet, birçok kişi için uygun olsa da beslenme yaklaşımı nedeniyle uzman kontrolünde yapmanın daha uygun olduğunu söyleyebiliriz.

FODMAP Diyeti Nasıl Yapılır?

FODMAP diyeti 3 aşamadan oluşur. İlk aşamada FODMAP içeren yiyeceklerin tüketimini sınırlandırman ya da tamamen kesmen gerekir. Birçok yiyecekte FODMAP bulunur. Bunlar arasında soğan, sarımsak ve süt ürünleri de vardır.

İkinci aşama (Reintroduksiyon): Bu aşamaya yeniden tanıtma da denir. Sana farklı FODMAP gruplarından çeşitli yiyecekler tanıtılır ve hangi FODMAP’a karşı hassasiyetinin olduğu tespit edilir.

Üçüncü Aşama (Bireyselleştirme): Bu aşamada kişisel bir FODMAP tolerans listesi hazırlanır. Vücudundaki semptomlar kontrol edilerek, beslenme planı oluşturulur.

Gaz Oluşumuna Neden Olan FODMAP Grupları Nelerdir?

Gaz, sindirim sisteminde birikerek bireyin sağlığını olumsuz yönde etkiler. Gaz oluşumu birçok etkene bağlı olarak ortaya çıkar. FODMAP diyeti sayesinde sindirim sorunları ortadan kalkarak, daha sağlıklı bir yaşam sürdürmek mümkün hale gelir. FODMAP diyetinde gaz ve şişkinlik semptomlarını azaltmak amaçlanır. Bu amaçla gazın oluşumuna neden olan FODMAP gruplarının tüketiminde dikkatli hareket edilir.

FODMAP grupları ise şunlardır:

• Oligosakkaritler: Bu grup fructans ve galacto oligosakkaritleri temsil eder. Buğday, arpa, baklagiller ve pırasa yüksek miktarda fructans içerir. GOS ise özellikle tahıllarda ve baklagillerde bulunur.

• Disakkaritler: Laktoz, sütte bulunan disakkaritlerden bir tanesidir. İnsan vücudu laktozu tam olarak vücuttan sindirilemez. Laktoz enzimi eksikliği olan kişilerde sindirim bozularak, gaz semptomu ortaya çıkar.

• Monosakkaritler: Fruktoz içeren bu grup, çeşitli meyve ve sebzeleri kapsar. Elma, armut ve bazı sebzeler yüksek miktarda fruktoz içerir. Sağlıklı bireylerde fruktozun glikozla birleşmesi sonucu absorbe edilir. Ancak bazı insanlarda vücut tam olarak bunu gerçekleştiremez.

• Polioller: Şeker alkolleri olarak da bilinen bu grup, bazı meyvelerde ve diyet ürünlerinde bulunur. Polioller grubuna sorbitol ve mannitol gibi şeker alkolleri dahildir.

FODMAP diyetinde yiyecekler kademeli olarak diyetten çıkarılır. Bir süre sonra gaz ve şişkinlik semptomları azalır. Ancak diyeti uygularken sadece FODMAP’ları sınırlandırmak yeterli değildir. Diğer besin ögeleri de dengeli bir şekilde alınarak, dikkatli bir planlama yapman gerekir. Diyetin yanı sıra dikkat edilmesi gereken önemli noktalar şunlardır:

• Yiyecekleri yavaşça yemeli ve iyice çiğnemelisin. Kesinlikle acele etmemen gerekir. Aksi takdirde hava yutarsın ve gaz oranın artış gösterir.

• Gazlı içeceklerden uzak durman gerekir. Çünkü asitli ve gazlı içeceklerin tüketilmesi vücutta daha fazla gaz birikimine yol açar.

• Lifli gıdalar yeterli miktarda alınmalıdır. Bu sayede sindirim düzene girer. Ancak sindirim sürecinde lifli yiyeceklerin gaz oluşuma neden olduğu bilinir. Bu nedenle yavaş ve az miktarda lifli gıda tüketmek sindirim sorunlarını iyi hale getirir.

• Probiyotik takviyesi ve fermente yiyecekler tüketilmelidir. Bu gıdalar sindirim sistemini düzenler ve gaz oluşumunu azaltır.

FODMAP Diyetini Kimler Uygulayabilir?

FODMAP diyeti ilk etapta zorlayıcı ve farklı kurallar içerir. Bu nedenle uzman bir diyetisyenden yardım alman gerekir. Diyet sürecinin başarılı bir şekilde devam etmesi için uzun süreli uygulamaman ve alınan besinlerin sınırlamasını doğru şekilde ayarlaman oldukça önemlidir.

FODMAP diyetini uygulayabilecek kişiler ise şunlardır:

• İrritabl bağırsak sendromu yaşayanlar

• Kronik şişkinlik, karın ağrısı ve gaz problemi yaşayanlar

• Crohn, ülseratif kolit, fonksiyonel dispepsi hastaları.

FODMAP diyeti, kalıcı bir beslenme planlaması değildir ve belirli bir süreç için uygundur. Hamilelerde, emziren annelerde ve çocuklarda uygulamaya başlamadan önce uzman tavsiyesine göre ilerlemek oldukça önemlidir.